Dialectologie, de studie van naast sociale ook ruimtelijke vergelijking van dialecten, heeft een stevige traditie in het gebruik van kartografie als heuristisch gereedschap. (Als oudste dialect-kaart geldt de kaart van de Duitser J.A. Schmeller uit 1821.) Inzichten in mate en richting van verspreiding en groepering, in de wijze en oorzaken daarvan, komen via een grafische uitbeelding gemakkelijker naar boven dan via een tabel met cijfers. Het oog is een uitstekende patroonherkenner. Een kaart is dan ook onmisbaar als richtingwijzer voor gedachtenvorming.

Statistische verwerking van de gegevens voegt wezenlijke inzichten toe die zeker niet altijd van een kaart zijn af te lezen. Een kaart is per definitie dan ook altijd een startpunt en geen eindpunt.

Door kaarten te combineren kunnen ook verbanden worden opgemerkt: het thema van de ene kaart combineert stelselmatig met het thema van de tweede kaart. Dit vestigt de aandacht op structurele verbanden, verbanden waarvan nader onderzoek vruchtbaar kan blijken.

Situaties zijn veranderlijk: verbanden kunnen in het verleden dan ook heel anders gelegen hebben. Het is belangrijk gegevens van nu altijd (voorzover mogelijk) te vergelijken met gegevens uit het verleden.