 |
|
|
English
↓ MAND atlas
| kartografie
| CD-ROM
| GTRP transcripties
Morfologische Atlas van de Nederlandse Dialecten
ook MAND: entree | agenda | publicaties | verwijzingen
|
De Morfologische Atlas van de Nederlandse Dialecten is uniek
in zijn soort. Er zijn geen andere taalatlassen van morfologische
verschijnselen met deze omvang en diepte. Zo worden voor de
meervoudsvorming alleen al meer dan 40 hoofdkaarten
opgenomen.
Daarnaast zijn er bijkaarten voor deelproblemen en toonverschijnselen. Inzicht in de variatie-mogelijkheden van de menselijke taal, in dit specifieke geval van de Nederlandse dialecten, gekoppeld aan een beeld van ruimtelijke samenhang, levert beter begrip op van onder meer taalhistorie, interactie bij taalcontact, de menselijke cognitie.
|
herkomst data
opnameplaatsen gif opnameplaatsen html financiers & uitvoerenden dynamic dialectology ppt dynamic dialectology html belang |
|||
|
Lees meer in nieuw venster:
selectie meervoud en verkleinwoord voorbeelden werkwoord |
|||
Belang |
||||
| Taalverandering Regelmatig terugkerend grootschalig veldwerk is van belang om de zich steeds veranderende variatiemogelijkheden van de taal te behouden voor nader onderzoek. Zo kunnen naast nieuwe variëteiten ook die elementen van taal onderzocht worden waarlangs verandering optreedt.
Zo komen de geluidsopnames die zijn gemaakt voor deze atlas (in de
611 plaatsen van het project in Nederland, België en Frans
Vlaanderen) na een periode van 55 jaar die verstreken is sinds het
begin van de Reeks Nederlandse Dialectatlassen. |
taalverandering RND taalvariatie-cursus publicaties top |
|||
| Een voorbeeld van taalverandering in beeld is de vergelijking van
de uitspraak van s en z voor een klinker zoals nu is
aangetroffen met een analyse van gegevens uit de 14e eeuw in het
Corpus Van Reenen-Mulder.
Een ander voorbeeld illustreert de opkomst van het weglaten van de e aan het woordeinde in het enkelvoud. Frequentie-gegevens uit de 14e eeuw laten zien dat het verschijnsel toen geleidelijk het gebied binnentrekt waar het verschijnsel nu gewoon is. Vergelijking met recenter materiaal suggereert dat taalcontact zich vandaag de dag minder afspeelt tussen dialecten onderling omdat veranderingen tot staan lijken te komen. Een vergelijking met materiaal van Pée uit 1936 toont weinig tot geen verschuiving wat betreft het j-achtige element in het verkleinwoord. |
s / z
slot -e (gif) slot -e (html) artikel bij slot -e publicaties top |
|||
Theorievorming Zeker zo belangrijk is de uitdaging aan de theorievorming binnen de taalkunde. De omvang van de verzamelde data laat toe dat met statistische methoden onderliggende structuren in de taalvariatie zichtbaar gemaakt kunnen worden. Een voorbeeld van uitdagend onderzoek is de studie naar de variatie in t-verlies aan het woordeinde: de taalkunde laat nog niet toe de structuur in deze variatie te vatten in bestaande modellen. Een ander voorbeeld is dat de samenhang in de variatie bij t-verlies in de werkwoordsuitgang juist door de hoeveelheid materiaal in een grafiek zichtbaar gemaakt kan worden terwijl deze samenhang in een geografisch kaartbeeld niet opvalt. De studie naar de n aan het woordeinde, pas mogelijk door het voor de atlas verzamelde materiaal, laat zien dat abstracte woordklassen een rol spelen bij de realisering (of niet) van deze n. Theorieën over de uitspraak van grafemen in middeleeuwse handschriften kunnen nu worden getoetst aan de huidige dialectgegevens: kaartbeelden op basis van analyses in genoemd 14e eeuwse Van Reenen-Mulder corpus worden bevestigd door kaartbeelden op basis van het materiaal voor de MAND. Zo blijkt de gh (voor een voor-klinker) de schrijfwijze inderdaad voor de velaire g (als in Gherard) en de g de spelling van de meer palatale g (Gilles). Het blijkt verder dat de u in het middeleeuwse oosten is blijven staan voor de uitspraak oe terwijl de u in het middeleeuwse westen gebruikt is gaan worden voor de uu. Herkomst data & verwante projecten |
t-verlies dynamic dialectology ppt dynamic dialectology html publicaties top |
|||
| Het atlas-project is de tweelinghelft van de Fonologische Atlas van Nederlandse Dialecten (FAND): een door de Belgische Akademie uitgebracht naslagwerk over hedendaagse klankvariatie belicht vanuit een historisch perspectief en eveneens voorzien van honderden kleurrijke kaarten. | FAND | |||
Beide projecten baseren zich op het genoemde veldwerk van 1980 tot
1995 dat werd geëntameerd
door de onderzoekers Goeman, Taeldeman en Van Reenen. |
GTRP home
motivatie en historie validiteit recensies top |
|||
Een nieuwe ronde veldwerk vindt momenteel plaats rondom de
Syntactische Atlas (SAND). De hoeveelheid
plaatsen is minder maar de verkrijging van de specifieke data des te
gecompliceerder.
Financiers & uitvoerenden |
SAND | |||
|
Het eerste deel (meervouden en verkleinwoorden) komt tot stand in
een samenwerking van het Meertens Instituut met de
Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde te Gent
en de Vrije Universiteit te Amsterdam.
|
KANTL VU |
|||
Uitvoerenden zijn
ook MAND: entree | agenda | publicaties | verwijzingen
English
↑ MAND atlas
| kartografie
| GTRP transcripties |
over dr Goeman mbt dr De Schutter |
